Zdrowe żywienie to coś, o czym stale czytamy i słyszymy. Bardziej spostrzegawczy zauważają, że ich apetyt zależy od wielu różnych czynników. Właściwie ilu jest ludzi, tyle diet. Dlatego tak istotne jest aby w naszym środowisku znalazło się wielu doświadczonych dietetyków.
Dieta a psychika
Coraz więcej osób zauważa, że jedzenie nie dotyczy wyłącznie układu pokarmowego, a przede wszystkim zależy od psychiki człowieka. Do tego stopnia, że powstają nowe specjalizacje psychologii, zajmujące się wyłącznie zaburzeniami związanymi z jedzeniem. Nie chodzi jedynie wcale o najbardziej znane zaburzenia jak na przykład anoreksja, bulimia. Nawet całkowicie zdrowe osoby od czasu do czasu mają psychologiczne problemy związane z jedzeniem. Współczesna nauka nie rozpatruje otyłości jako choroby psychicznej. Jakby nie patrzeć jednak otyłość wynika z uzależnienia od jedzenia, a uzależnienia w psychologii są szeroko opisywane. Jesteśmy bardziej skłonni zrozumieć alkoholika niż osobę, która zbyt wiele je, a przecież wiele ich łączy. Jedzenie i jego smak ma wielki związek z emocjami. Jeśli na przykład dziecko jest zmuszane do jedzenia jakiś potraw, to w dorosłym życiu może mieć do nich awersję, lub wręcz odczuwać na myśl o nich wielki dyskomfort i strach. To jest powodem tego, że mamy niechęć do warzyw, zdrowego jedzenia. Rodzice w dobrej wierze zmuszali nas do ich jedzenia, nie dając szansy na samodzielne sięgnięcie po nie. Występuje równie często sytuacja odwrotna. Zamiłowanie do niezdrowych przekąsek i słodyczy jest wynikiem tego, że jako dzieci byliśmy nimi nagradzani. Dlatego ich jedzenie jest nie tylko przyjemne z powodu smaku, ale także przywołuje miłe odczucia. Okazuje się, że dieta ma wiele wspólnego ze społeczeństwem z jakiego wywodzą się dane osoby, przede wszystkim z grupą społeczną, czy nawet przynależnością do danej religii.
Dieta a warunki zewnętrzne
Zdrowa dieta zależy w dużej mierze od warunków zewnętrznych, takich jak temperatura, klimat a nawet zmiany pór roku. Pory roku to coś, co trzeba uwzględnić w każdej diecie, a rzadko się tego dokonuje. Jedną z diet, a właściwie systemów leczniczych jakie uwzględniają w diecie zmiany atmosferyczne jest ajurweda. Powinniśmy zwrócić na to uwagę, ponieważ w naszym klimacie takie pory roku jak jesień i zima sprawiają, że brakuje często świeżych owoców i warzyw. Można się jedynie do wiosny posiłkować przetworami. Zatem trudno również o zdrowe, wyciskane soki. Warzywa zimowe są gorszej jakości, ponieważ wymagają wspomagaczy by szybko wzrastać. Warto wiedzieć zatem co jeść, by nie tracić wartości odżywczych i przetrwać ten zimowy czas w zdrowiu, nie przytyć. Jak wiadomo na przykład zimą zapotrzebowanie na jedzenie wysokokalorycznych posiłków jest spore ze względu na to, że spada temperatura powietrza. Zatem aby utrzymać odpowiednią temperaturę ciała, organizm potrzebuje większej ilości kalorii, by go ogrzać. Zdrowa dieta powinna zakładać użycie takich produktów spożywczych, które są niskokaloryczne, ale zawierają dużo błonnika i wartości odżywczych, oraz są przyrządzane na ciepło, z użyciem przypraw rozgrzewających.
Jakie czynniki spełnić, by łatwiej zdrowo jeść?
Aby dobrać dla siebie zdrową, satysfakcjonującą dietę, należy zwrócić uwagę na takie czynniki jak korzyści dla zdrowia, ponoszone koszty, atrakcyjność diety, wpływ na odchudzanie, łatwość przygotowania potraw oraz dostępność niezbędnych do przygotowania produktów. Dieta powinna być dobrana z korzyścią dla zdrowia danej osoby, co oznacza iż jeśli zmaga się ona z jakimiś schorzeniami, musi zastosować dietę, która będzie wpływała na poprawę zdrowia. Dla niemałej ilości osób, najczęściej z niższych klas społecznych, bardzo istotne są ponoszone koszty diety. Na szczęście aby odżywiać się zdrowo i racjonalnie wcale nie trzeba wydawać całej swojej pensji, wręcz przeciwnie, często możliwie jest zaoszczędzenie pieniędzy. Oprócz tego dobrze dobrana dieta powinna się po prostu podobać i ciekawić. Dlatego ważne jest wprowadzanie coraz to nowych zdrowych produktów i obserwowanie siebie. Atrakcyjność diety jest również ważna jeśli chodzi po prostu o wizualne jej zaprezentowanie. Dania powinny być kolorowe, pachnące, ładnie podane – jednym słowem zachęcające do zjedzenia. Łączy się to z innym czynnikiem, czyli łatwością przygotowania i dostępnością. Możliwie jest takie dobranie diety, której składniki będą łatwo dostępne, proste w przygotowaniu, smaczne i będą się dobrze prezentowały na talerzu. Czynnik jakim jest wpływ diety na masę ciała częściej interesuje kobiety, niż mężczyzn. Jedzenie powinno być sycące, zdrowe, zaspokajać wszystkie potrzeby ciała, ale przy tym nie przekraczać progu kaloryczności. Niemałą rolę w przypadku różnych rodzajów diet odgrywają względy etyczne. Coraz mniej osób chce współcześnie brać udział na przykład w masowym skazywaniu zwierząt na cierpienie, mają również obiekcje na temat sztucznych dodatków, sposobów produkcji jedzenia, hodowania roślin oraz ich modyfikacji genetycznej. Rozwiązaniem jest zdobywanie jedzenia ze źródeł alternatywnych.