Medycyna chińska obejmuje bardzo wiele rozległych zagadnień. Aby być lekarzem chińskim niejednokrotnie potrzeba na to wielu lat nauki, a i tak nie można opanować wszystkiego. Medycyna chińska powstawała przecież przez tysiące lat. Ważnym zagadnieniem w medycynie jest dieta.
Dieta według medycyny chińskiej
Wszystkie aspekty medycyny wschodu i nie tylko opierają się na wierzeniach tao. Medycyna chińska, jak i dieta w największej mierze opiera się na energetyce. Oznacza to, że człowiek i wszechświat zawsze powinien dążyć do równowagi pomiędzy dwoma przeciwwstawnymi aspektami, yin i yang, które w różnych kontekstach mogą oznaczać coś innego. Chińska dieta opiera się na tej zasadzie. Zatem w jedzeniu, które jest spożywane, powinna panować równowaga pomiędzy tym co zimne i gorące, kwaśne i słodkie, twarde i miękkie. Potrawy jang (termin oznacza “pozostający w słońcu) są w stanie podnieść poziom energii tam gdzie jest potrzebna. Rozgrzewają i motywują narządy do pracy. Potrawy yin (“pozostający w cieniu”) mają za zadanie zmniejszyć poziom energii i wprowadzić równowagę tam, gdzie jest ona zachwiana. Ochładzają i uspokajają. A więc dobierając odpowiedni rodzaj produktów możliwe jest działanie pozwalające na poprawienie trawienia, na przykład przy chorobach układu pokarmowego, oraz w przeciwnym kierunku, zbicie nadmiernej temperatury ciała, przy gorączce. Niekiedy pozytywne działanie jakieś diety jest widoczne dopiero po kilku miesiącach lub latach. Dlatego dieta według medycyny chińskiej wymaga wielkiej konsekwencji. Dietoterapia traktuje człowieka holistycznie, całościowo. Jeśli chodzi więc o dietę, to nie rozpatruje się jedynie chorego żołądka, czy układu pokarmowego, ale całość człowieka. Wywiad lekarski ma na celu ustalenie jaki jest naprawdę powód niedoboru jakiegoś narządu lub jego nadmiernej aktywności. Wprawny lekarz chiński powinien umieć dociec tego i zarekomendować odpowiednie leczenie. Dlatego lekarze chińscy nie zajmują się wyłącznie dietoterapią, ale również innymi aspektami medycyny.
Dieta według Pięciu Przemian
Chińczycy wierzą w zasadę Pięciu Elementów i stosują ją w codziennym życiu. Są to Drzewo, Ogień, Ziemia, Metal i Woda. Można powiedzieć, że przedstawiają one krąg życia. Krąg ten ma na celu oczywiście zachowanie równowagi. Tak więc Drzewo jest symbolem narodzin. Z niego rodzi się Ogień symbolizujący w chinach największy czas wzrostu, intensywną naukę. Ogień przechodzi w Ziemię, a więc czas na stabilizację, poświęcenie się rodzinie i domowi. Metal oznacza emeryturę, a Woda odchodzenie, śmierć. Do przemian w różnych żywiołach przypisać można również określone posiłki. Wszystkie te Pięć Elementów wzajemnie na siebie oddziałowuje. Ponadto każdemu żywiołowi przypisane są inne organy wewnętrzne. Posiłki w Pięciu Przemianach powinny być przygotowanie zgodnie z tym naturalnym cyklem, jak również w odpowiednich proporcjach. Odżywianie się wbrew niemu to działanie wbrew odwiecznym prawom, a co za tym idzie dysharmonia i choroba. Przykładowo zjadanie na jeden posiłek produktów z przeciwstawnych, zwalczających się przemian jak na przykład Drzewa i Metalu (Metal ścina Drzewo) powoduje wprowadzenie chaosu. Natomiast postępowanie według zasad Pięciu Przemian gwarantuje zdrowe życie. W Chinach dieta ta jest stosowana profilaktycznie, a nie w momencie, gdy pojawi się choroba.
Zalety i wady chińskiej diety
Dietoterapia według medycyny chińskiej powoduje, że posiłki są lepiej strawne i przyswajalne przez organizm. Dieta gwarantuje zachowanie odpowiedniej wagi ciała i witalności, nawet w jesieni życia, ponieważ uwzględnia się w niej pory zjadania posiłków oraz ich wielkość. Ponadto dzięki energetycznemu zrównoważeniu, nawet niewielkie porcje są sycące. Dieta ta wpływa również na psychikę człowieka. Staje się on spokojniejszy, bardziej zrównoważony. Znikają problemy zdrowotne, a wszystko zostaje przywrócone do odpowiedniego cyklu, narządy działają tak jak powinny w danym czasie w ciągu doby. Znika właściwie ryzyko wszystkich chorób cywilizacyjnych. Obok tego wszystkiego dieta chińska oczywiście wcale nie jest smutna, monotonna i niesmaczna. Wręcz przeciwnie, odpowiednio dobrane jedzenie jest bardzo smaczne. Dieta ta dla przeciętnego Europejczyka może być jednak kłopotliwa, nie ze względu na wady, ale na kulturę. Przede wszystkim wymaga przeorganizowania całej kuchni. W dietoterapii tradycyjnej niedopuszczalne są na przykład mikrofalówki lub chociażby aluminiowe garnki. Najlepsze są kamionkowe lub gliniane. Gotowanie potraw powinno odbywać się na żywym ogniu, pochodzącym z drewna. Warzywa powinny pochodzić z naturalnych źródeł, być pozbawione nawozów sztucznych. Jedzenie wykrzystywane do tworzenia posiłków musi być bezwzględnie naturalne i jak najmniej przetworzone. Jak wiadomo współcześnie zdobycie naturalnych produktów jest dość trudne. Niektóre buliony w medycynie chińskiej gotuje się nawet kilka dni, co jest zupełnie nieadekwatne dla współczesnego trybu życia. Jeśli jednak mamy wystarczającą motywację, wówczas wszystkie przeszkody zostaną pokonane.
